Creative Commons Polska

[Piotr Wasilewski <piotr.wasilewski AT autograf.pl>]

Alek Tarkowski wrote:

Po rozmowie z wydawnictwem mam wrazenie, ze rozwiazanie jest jednak bardzo proste, oczywiscie jako nie-prawnik moge sie mylic.

Wydawnictwo otrzymuje od Lessiga zgode na przetlumaczenie i wydanie ksiazki. Majac te zgode zwraca sie do nas o opracowanie tlumaczenia. To, ze my juz takie tlumaczenie mamy, wykonane dla celow niekomercyjnych na licencji ATT-NC niczego nie zmienia. Wykonujemy wiec tlumaczenie i udzielamy wydawcy prawa do korzystania z tlumaczenia, w formie umowy licencyjnej.

Jesli powyzsze rozumowanie jest poprawne, to klopotu nie ma.

Alek Tarkowski

_______________________________________________
Cc-pl mailing list
Cc-pl AT lists.ibiblio.org
http://lists.ibiblio.org/mailman/listinfo/cc-pl
  

Jeszcze raz pragnę zabrać głos w sprawie polskiego tłumaczenia "Free Culture":

1. Jak już wcześniej zauważono, pewna kluczowa sprawa jest dla nas (przynajmniej dla mnie) niewiadomą - mianowicie co zaszło pomiędzy Lessigiem a wydawnictwem? Czy została podpisana jakaś umowa? Wiadome jest tylko, że Lessig zrzekł się wynagrodzenia (nie wiadomo jednak dokładnie za co - moim zdaniem chodzi tu o wynagrodzenie za zgodę na komercyjne wykorzystanie tłumaczenia) oraz, że zezwolił wydawnictwu korzystać z tłumaczenia.

2. Warunek NC ma jak najbardziej charakter wirusowy.

3. Jak już pisałem wcześniej niezależnie od tego co się dzieje na linii wydawca i Lessig, na jakiekolwiek komercyjne wykorzystanie tłumaczenia i tak w naszym przypadku potrzeba zgody Lessiga - art. 2 pr aut wymaga zgody na korzystanie i rozporządzanie z opracowania nie precyzując komu ta zgoda ma być udzielona. Ale zauważmy, że aby doszło do wykorzystania lub rozporządznia opracowaniem musi być w to zaangażowany podmiot uprawniony (tłumacze). Zgoda jest, ale obejmuje tylko niekomercyjne wykorzystywanie tłumaczenia (zgoda w licencji A-NC). Teraz należy się zastanowić czy umowa pomiędzy tłumaczami a wydawcą mieści się w tej zgodzie czy też nie? Skoro jest to umowa dotycząca wydania ksiązki i jej sprzedawania (licencja w której tłumacze zezwalają na wydanie i sprzedawanie tłumaczenia) - to dochodzi zarazem do rozporządzenia jak i do korzystania przez tłumaczy z tłumaczenia w sposób komercyjny - do tego jest potrzebna zgoda Lessiga udzielona tłumaczom. W innym wypadku, gdyby tłumacze zawarli inną umowę (niekomercyjną) - nie da się wydać i sprzedawać książki.

4. Wg mnie nie ma możliwości aby ominąć element zgody Lessiga udzielonej tłumaczom na komercyjne wykorzystanie (czyli de facto musi dojsc do zmiany juz udzielonej licencji) - gdyż jakakolwiek czynność dotycząca komercyjnego wydania tłumaczenia musi odbyć się za zgodą tłumaczy. Zupłenie nie rozumiem jak inaczej miałoby to wyglądać? czy tak:

Lessig udziela zgody wydawcy na korzystanie komercyjne, a tłumacze udzielają zgody wydawcy - no właśnie na co? Mogą obecnie udzielić zgody tylko na niekomercyjne wykorzystanie tłumaczenia, co jednak wyklucza sprzedaż tłumaczenia.
Nie da się  tu oddzielić samego faktu tłumaczenia i korzystania, bo tłumaczenie aby mogło być komercyjnie wykorzystane - to musi być to wykorzystanie poprzedzone zgodą tłumaczy (tylko oni mogą decydować o tłumaczeniu). Nie jest możliwe komercyjne wykorzystanie tłumaczenia tylko na podstawie zgody Lessiga, muszą się też na to zgodzić tłumacze, a nie mogą tego zrobić (bo mają zezwolenie tylko na niekomercyjne 'czynności' związane z ich tłumaczeniem)

5. Normalnie jest tak (gdy nie ma warunku NC), że faktycznie wydawca może mieć zgodę na komercyjne wykorzystanie opracowania od twórcy pierwotnego, a tłumacze zawierają umowę już tylko z wydawcą - dlatego, że zgoda twórcy pierwotnego udzielona wydawcy konsumuje wymóg udzielenia zgody tłumaczom - ALE zauważmy, że nasza sytuacja jest inna. Zgoda udzielona przez Lessiga wydawcy nie może konsumować zgody udzielonej tłumaczom, bo są to dwie skrajnie sprzeczne zgody (jedna na komercyjne wykorzystanie, druga na niekomercyjne) - dlatego też postawiłem kontrowersyjną tezę, że Lessig w sposób dorozumiany zmienił zgodę z licencji A-NC, tak aby mogła byc ona skonsumowana przez zgodę udzieloną wydawnictwu - jednakże konstrukcja ta choć prawnie poprawna (rygory itd.), w praktyce jest bardzo problematyczna, nie mówiąc o tym, że w sądzie nie bardzo przydatna.

6. Nie widzę więc innej możliwości jak tylko:
- udzielenie zgody tłumaczom przez Lessiga na komercyjne wykorzystanie tłumaczenia (czemu nie chcecie w ten sposób sprawy rozwiązać?)
- zawarcie umowy pomiędzy tłumaczami (lub jakimś innym uprawnionym podmiotem) a wydawcą.

7. Odpowiadając na wcześniej postawione pytania:
- juz w obecnej chwili tłumacze mogą udostępniać tłumaczenie w interenecie na licencji A-NC lub A-NC-SA (na podstawie udzielonej im przez Lessiga licencji A-NC) na to nie trzeba dodatkowej zgody,
- tłumacze mogą udzielic licencji FOKK (tylko kwestia jakiej, otóż obecnie tylko niekomercyjnej i w związku z tym, że FOKK ma z kolei udzielić sublicencji wydawcy nie może to też być licencja - ta pomiędzy tłumaczami a FOKKiem - nie może to być licencja CC, bo zawiera zakaz sublicencjowania) - tak więc znów jest wymóg zgody na komercyjne wykorzystanie tłumaczenia - wtedy tłumacze mogą udzielić licencji FOKKowi a ten może udzielic sublicencji wydawcy - wszystko komercyjnie,

8. Mam jeszcze inną propozycję - można zaproponować Lessigowi, żeby udostepnił tłumaczom "Free Culture" na licencji A-SA - wtedy:
- jego prawa są zabezpieczone (osobiste, a skoro i tak zrzekł się wynagrodzenia, więc na innych mu nie powinno zależeć) - bo, każda udzielona przez tłumaczy licencja będzie musiała zawierać warunek Attribution
- tłumacze mogą komercyjnie korzystać z tłumaczenia i cała machinacja ze zgodą udzieloną przez Lessiga wydawcy mogłaby przejść.
Licencja A-NC naprawdę nie nadaje się do drukowania książek na sprzedaż (jest to sprzeczne z duchem tej licencji - non commercial)

9. Na koniec pragnę jeszcze raz podkreslić, że opracowanie niezależnie od tego, czy jest stworzone i wykorzystywane za zgodą twórcy utworu pierwotnego, czy też rozporządzanie nim następuje za taką zgodą lub bez niej - jest osobnym utworem i jest w pełnie przez prawo autorskie chronione (z wyjątkiem ochrony przeciw twórcy pierwotnemu i to tylko w zakresie majątkowej zgody z art. 2 - ale np. plagiat opracowania dokonany przez twórcę utworu pierwotnego narusza autorskie prawa twórców opracowania, pomimo, że stworzyli i korzystali oni z opracowania bez zgody twórcy pierwotnego)

10. Zródła (numery stron z Komenatrza do prawa autorskiego pod red. J. Barty i R. Markiewicza, Zakamycze 2005) :
- "źródłem prawa do opracowania jest jego stworzenie, a nie zezwolenie twórcy utworu pierwotnego) - s. 107
- "ochrona praw osobistych przysługuje twórcy opracowania także wobec twórcy utworu pierwotnego.." - s. 107
- zezwolenie z art. 2 jest tak naprawde licencją - s. 111 (dlatego uznałem licencję A-NC za takie właśnie zezwolenie)

Pozdrawiam,

Piotr Wasilewski