Creative Commons Polska

[Krzysztof Siewicz <siewi AT interia.pl>]

Tak sobie właśnie przeglądam dyskusję o NC, analizuję dyskusję wtorkową
o "copyleft", aż cofnąłem się do maila Lipsa komentującego zjazd CC,
gdzie pisze on (czy też jest to Alek?):

> Efektem tego podejscia sa statystyki uzytkowania poszczegolnych licencji
> (nota bene - ma ktos do nich linka?) - przeszukiwwania yahoo daja kilka
> albo nawet kilkanascie razy mniej wynikow, gdy szuka sie wylacznie prac
> bez parametrow NC i ND. Tak sie sklada, ze te dwa parametry likwiduja
> wiekszosc zalet wolnych licencji.

Statystyki yahoo i niska popularność bardziej swobodnych licencji (tzn.
zezwalających na użytek komercyjny i korzystanie z opracowań) to efekt
wolnych wyborów twórców. Trudno tu się dopatrywać wpływu korporacji,
organizacji zbiorowego zarządzania, czy też tworzyć inne spiskowe
teorie. Jaka jest zatem tego prawdziwa przyczyna?

Porównajmy inicjatywę CC do rozwoju ruchu wolnego oprogramowania.
Najbardziej popularna licencja - GPL, jak i kolejne (LGPL, BSD) takich
ograniczeń jak NC lub ND nie zawierają. W tym kontekście chciałbym
ponowić moje pytanie, po którym kiedyś posypały się na mnie gromy (m.in.
Wojciecha Kotwicy), czy to co sprawdziło się w ruchu wolnego
oprogramowania sprawdzi się przy tworzeniu innych dóbr kultury?

Dla mnie, parametr "ND" jak sama nazwa wskazuje, jest świadectwem tego,
że twórca nie chce, aby mu w jego utworze "grzebać". O ile więc nawet
taki utwór zyskałby na jakimś rozwinięciu, uzupełnieniu, to jak widać
pewni autorzy uważają, że nie warto wypuszczać ich "na żywioł" i wolą,
aby jednak prawo zobowiązywało pomysłodawców takich czy innych opracowań
do konieczności negocjowania z nimi ich wykorzystania. Co ciekawe, brak
parametru ND w licencji GPL nie wpływa na fakt, że i tak wszyscy
zgłaszają bugi i ulepszenia do twórcy oryginału (vide Linux)... Co
jeszcze ciekawsze, toczą się obecnie prace nad Code v.2, czyli "update"
książki Lessiga "Code and Other Laws of Cyberspace", która to książka
NIE ZOSTAŁA wydana na licencji CC w ogóle (przynajmniej nigdzie nie mogę
doszukać się o tym informacji).

Dalej, porównanie rozwoju Linuksa oraz systemów BSD (z prawnego punktu
widzenia różniących się między sobą kolejnym z parametrów - SA) prowadzi
do wniosku, że i w pierwszym, i w drugim przypadku duża część
uczestników zwraca kod ulepszeń (czyli zachowuje się tak, jakby oba
projekty były na licencji z parametrem SA). Pytanie: czy jeżeli
współpracujących nad Linuksem jest więcej niż nad BSD to jest to właśnie
efektem obowiązku SA ("copyleft") zawartego w GPL?

Wobec powyższego wydają mi się uprawnione następujące wnioski:
1. Uwarunkowania prawne, czyli ukształtowanie postanowień licencji w
nikły sposób wpływa na rozwój danego projektu, utworu itp. Przykład Code
v.2 dowodzi, że nawet domyślny reżim prawa autorskiego nie musi być
porzucony, czy też zmieniony, aby doszło do "wolnej i otwartej
współpracy".
2. Decydujące są aspekty pozaprawne: pewne utwory nadają się do
tworzenia w ramach "wolnej i otwartej współpracy", a pewne nie. Uważam,
że takie zróżnicowanie istnieje nawet w obrębie oprogramowania -
otwarcie niektórych projektów mogłoby im nawet zaszkodzić.

Co do braku popularności NC: w wolnym oprogramowaniu pokaźną korzyścią
dla twórcy jest przerzucenie części pracy na użytkowników i otrzymanie w
efekcie sprawniejszego oprogramowania, które może on wykorzystać do
własnej pracy. Kolejną korzyścią jest wzrost reputacji w wyniku
opublikowania dobrego kodu oraz uznania użytkowników, którzy dzięki temu
widzą mniej komunikatów "program wykonał niedozwoloną operację...
skontaktuj się ze sprzedawcą". O takie korzyści trudno w przypadku
opublikowania innego typu utworów, dlatego też wydaje mi się zrozumiałe,
że duża część twórców wybiera NC, nawet jeżeli popiera "wolną kulturę" -
nie wydaje im się, aby byli w stanie osiągnąć inne korzyści, więc nadal
dużą wartość stanowi dla nich po prostu "kasa" za rozpowszechnianie.
Osobiście uważam, że jest to trochę mało innowacyjne myślenie...

Na zakończenie chciałbym jednak uspokoić - pobieżne badania
przeprowadzone przeze mnie z wykorzystaniem yahoo wskazują, że
popularność NC i ND wcale nie jest aż tak wysoka na tle bardziej
"wolnych" licencji.

Pozdrawiam,
Krzysztof Siewicz


----------------------------------------------------------------------
Na randke, na randke, na randke... >>> http://link.interia.pl/f189c