|
Imam problem sa pitanjem svrhe prevoda i predlozene
licence.
Nesporno je da se fair use prevodi kao postena
upotreba, ali se taj institut ne primenjuje u nasem pravu. Licenca se (prema
tekstu uvoda) primenjuje u meri u kojoj je saglasna sa zakonom zemlje na ciji
jezik se prevodi. Samom ovom cinjenicom (a i da nije eksplicitno receno,
isti zakljucak proizilazi iz naseg prava) instituti koji ne postoje u nasem
pravu nemaju mesta u prevodu licence. Nemaju funkciju.
Zato je dobar (pravno) predlog koji nam je
dostavljen- "ogranicenja autorskog prava" a ne bukvalni prevod naziva termina
fair use. Sacuvan je smisao, znacenje je dobro preneto u srpski jezik i u
srpsko pravo.
Inace, koncepcija iz americkog zakona je dobila
svoj sadrzaj tek kroz americku sudsku praksu i daleko je od jednostavne. Ima
cetiri kriterijuma koja su relevantna pri oceni da li je rec o fair use ili
povredi, ali ta cetiri kriterijuma za nase pravo nisu obavezujuca pri oceni da
li postoji povreda, da li su predjene granice prava ili ne. Ni po jednom osnovu.
Na sta se svodi problem? Ova licenca zaista treba
da izrazava koncept CC i da taj koncept ucini prihvatljivim u nasem pravu. Cemu
inace prevod? Koncept je sigurno bolje poznat Neni i nekim ljudima koji su se
ukljucili u diskusiju nego meni. Ali, ako u tom tekstu ostanu izrazi (i smisao)
koji ne postoje u srpskom pravu pa su neprimenljivi, onda to nema
smisla.
To nije samo problem ove grupe. Tzv. "forum
shopping" odnosno odabir suda pred kojim ce se postupak u slucaju povrede
autorskog ili srodnog prava voditi - je rezultat cinjenice da ne postoji
medjunarodno autorsko pravo, da su razlike takve da jedna ista situacija u
razlicitim zemljama moze da bude razlicito presudjena. Neki zajednicki minimum
izrazen kroz medjunarodne ugovore nije funkcionalan za konkretne situacije. Nema
sanse da mi taj problem resimo ovim prevodom.
Ili radimo bukvalni prevod zanemarujuci pitanje
primenljivosti takvog prevoda u Srbiji, ili radimo prevod koji je primeren
srpskom pravu.
Tako bi tzv. "public domain" (ne znam ko je
postavio to pitanje, ne secam se) u nasem pravu bilo "slobodno delo" (delo u
slobodnoj upotrebi, po isteku roka zastite). Tako fair use postaje "ogranicenje
autorskog prava".
Verica
----- Original Message -----
Sent: Wednesday, November 21, 2007 7:50
PM
Subject: Re: CC Serbia Debata o drugom
nacrtu nacionalne CC licence BYNCSA3.0 14 - 21.11.07.
Koncepcija "fair use" je opisana i definisana americkim zakonom
o autorskom pravu i odnosi se na ogranicenja iskljucivih prava http://www.copyright.gov/title17/92chap1.html#107
. Kod nas se prevodi terminom Postena upotreba.
Nena
apascg <apascg AT EUnet.yu> wrote:

Super komentar. Narocito deo and to maintain the CC "brand-recognition" for
the movement behind the licenses
Ono sto se danas najcesce zove brand, kod nas u pravu zig, definise se
kao : pravno priznanje psiholoske funkcije simbola. Neko ime, neka slika-
automatski podseca na nesto ili se vezuje (tacno ili pogresno) za nesto,
aktivira predstavu koju imamo.
-----
Original Message -----
Sent:
Wednesday, November 21, 2007 12:27 PM
Subject:
Re: CC Serbia Debata o drugom nacrtu nacionalne CC licence BY NCSA3.0 14 -
21.11.07.
Pozdrav svima, i mnogo hvala na ucescu u
debati...
Verice, slazem se, "fair use" je prilican problem, jer se
cesto ljudi pozivaju na instituciju tog termina, koji ni u USA nije
"stabilan" i nije precizno definisan unapred, nesto sto podseca na to kako
funkcionise cenzura u Kini - otprilike znamo sta je OK a sta ne, ali je u
svakom trenutku moguce da se nesto dokazuje ili izvodi pred sudom, i da se
interperetira... U mnogo tekstova, cak i u CC FAQ koji treba da prevedemo,
"fair use" se navodi kao nesto sto ima podrazumevano znacenje...
A
sto se tice upotrebnog i govornog imena za licence, ne znam, mnogo sam o
tome razmisljao, svi predlozi koje sam cuo su i dalje konstrukti i
prilicno su "rogobatni", u meri u kojoj ne opavdavaju konfuziju koja bi
nastala ako zamenimo dovoljno nezgodan, za nase jezicko podrucije, izraz
"Creative Commons". Pitali smo i ljude iz CC boarda sta misle i kakva su
njihova iskustva u vezi toga:
Rolado Lemos:
Q:
Discussing the licenses, is there maybe a semantical problem in
penetration of CC licenses into, let's say, public service? I don't know
how it works in Portuguese, but for an average Slavic language user, who
would be maybe a 55 years old civil servant, it's very hard just because
of the language barrier to imagine licensing this civil servant's work on
"Creative Commons 3.0", not to mention bigger problems in understanding
the concept. Is it possible to maybe rethink the names of licenses
and to maintain the CC "brand-recognition" for the movement behind the
licenses, and to invent some neutral phrases, without much meaning but
easy to recognize things like flickr, google, etc...?
A:
This is a great question, and we had this problem in Brazil as well. The
term Creative Commons in Portuguese is very difficult, even how to
pronounce it. This is a problem that we had from the beginning. But when
we started the project, Creative Commons Brazil launched a challenge,
because Brazilians have this capacity of reincorporating other cultures,
transforming them and giving them back in a completely different way. So
we launched this challenge of who would be the person who would
reincorporate Creative Commons in Portuguese and come up with something
that is meaningful. I called it "the challenge of the utererizacao" - I
know this term is very weird, I will explain where it comes from. There is
a famous hip hop song, where they say: "whoomp there it is, whoomp, there
it is." Everybody knows it and it's very popular in Brazil. But we don't
know as Portuguese speakers how to pronounce "whoomp, there it is." So
Brazilians transformed it into "uuu-te-re-re", that sounds similar.
Q:
Does it mean anything?
Nothing. It doesn't mean
anything. And then I launched the challenge that said "we are not going to
translate the license - if someone wants, please go ahead, find nicknames,
find other words to refer to this license". Then the minister of culture
Gilberto Gil came with a definition that is called licença creativa,
which means "creative license" - it was OK, but not that good... And
then a guy from Salvador said: oh, in Portuguese Creative Commons
phonetically sounds like "criei tive como" - "I created because I had
how", and sometimes we adopt that. Because it's plain Portuguese and it
has a similar meaning as the original license. So what I would suggest,
I'm not sure, different cultures have different solutions, but take up
this challenge, let people tell you how you should call it, invent
nicknames - it makes people closer to the idea and they can reinvent the
whole thing for you and can cooperate with you and become
re-appropriating, which is for me the most important thing, how people can
re-appropriate these ideas and recreate them. That happened in Brazil and
it's really nice.
Lawrence
Lessig:
Q: Talking about
licences, the very name of the Creative Commons licenses is something that
derived from, and is inherent to English language. It's hardly
translatable because of the several layers of its meaning, especially the
word common, but the very semantic value, or the spoken word value differs
between the different languages. For example, in this region of Slavic
languages, it's pretty hard to be pronounced and it is pretty hard for me
to imagine fifty-something civil servant issuing a statement and saying
that they would licence public announcements on Creative Commons
Attribution version 3.01. So, have you ever considered keeping
Creative Commons movement branded as Creative Commons, but giving licenses
some catchy 2.0 name, like flickr, google, digg â something which
doesn't mean anything, but is easy to be pronnounced in different
languages and easy to be remembered, and not in need of any translation at
all?
We think about this all the time. We thought about it
when we launched the licences for the first time, giving the licences
particular brand names. And so that continues to be something we think
about. The particular issue of how to translate the commons is both an
opportunity and a problem. It's a problem because there's not going to be
any good translation and you shouldn't imagine that even within English
people understand what it means. I mean, it's an obscure idea, especially
in the United States, so we have always thought from the very beginning,
it was an education process, and that is an opportunity with it. As you
try to get people focus on what it is this means, they think more clearly
about the world that's around them, they begin to recognize important
assets in their culture that are in the commons technically â parks and
roads, and culture and holidays, those are components of the commons and
that everybody experiences whether they have a word for it or not.
Now, we are open to finding simpler ways to express the ideas, what's
happened is not really by our intention. But what's happened is that the
icons have become a kind of universal expressions. So BY-NC, of course you
have to know something to know what that means, but as a tag that goes
with certain licences it is understandable. Where we see government
institutions beginning to adopt the licences, they are very precise about
what kind of licence they are trying to adopt.
pozdrav,
vlidi.
On 11/21/07, Bon
Edi <edibon AT eunet.yu>
wrote:
Sad
jedan predlog... U duh naseg jezika je da se imena ne prevode. Dakle,
kao
sto se ne prevodi ime grada New York, tako ne treba prevoditi
imena licenci
"Creative Commons" ili "Share Alike"... Prosto, prevode
se objasnjenja koja se
odnose na ovaj naziv, pa i nema potrebe da se
prave zabune unosenjema ovih
prevoda.
Ja bi pre da vise raspravimo
o stvarima tipa "attribution", sto u stvari treba
da se odnosi ne na
"autorstvo", vec na "navodjenje ili naznacavanje autorstva"
sto u
sustini i nije ba ista stvar... Zato predlazem da se nekako
uvedu
definicije stvari na pocetku same licence, pa ako se dogovorimo
oko nekog
naziva
koji i nije bas u potpunosti precizan, da ga onda
definisemo negde u okviru
licence, i posle se pozivanjem na to zna
tacno na sta se misli...
Edi
Quoting apascg <apascg AT EUnet.yu>:
>
Pozdrav,
>
> Izvinjavam se sto komentar stize
poslednji dan.
>
> Komentar je pre svega dat sa aspekta
pravnog znacenja pojedinih izraza.
>
> 1. U uvodnom delu u
prvom pasusu umesto reci raspolaganje vise odgovara izraz
>
koriscenje. Raspolaganje je pre sinonim za prenos vlasnistva, a u ovom
> slucaju se ne radi o tome.
>
> 2. komentar
definicije pod 1.c. Distribucija. Predlog: Distribucija je
>
cinjenje javnosti dostupnim primeraka originala ili kopija Dela
ili
> Adaptacije na odgovarajuci nacin, prodajom ili drugim
oblikom prenosa svojine
> na primerku. (razlog je cinjenica da se
distribucija uvek odnosi na tzv.
> robne primerke tipa: knjiga,
DVD i da se neki izuzeci primenjuju iskljucivo u
> slucaju kada se
delo stavlja u promet kao roba a ne kao usluga. Zato bi ovo
>
trebalo pojasniti. )
>
> 3. Definicija 1d ima najvise veze i
sa komentarom prevoda CC, odnosno
> potrebom
prevodjenja. Cini mi se da je sustina izraza
Autorstvo
> (Attribution) u stvari stvaralacki doprinos (na) Delu
ili Adaptaciji
> (mogucnost da se stvaralastvo ne ogranici
monopolom, vec da se ostavi
> otvorenom za dalje stvaralastvo. )
Predlog: Elementi licence su.... i koje su
> sadrzane u nazivu
licence: doprinos stvaralstvu, nekomercijalna upotreba i
>
dozvola daljeg koriscenja pod istim uslovima. Znam da deluje malo duze,
i
> jeste, ali cini mi se da odrazava smisao. Za ShareAlike bih i
sama volela da
> nadjem bolji predlog, ali trenutno ga nemam. Ne
radi se o podeli sa jednom
> osobom, radi se o mogucnosti da se
delo dalje prosledjuje ne radi
> zaradjivanja, vec radi nesputanog
stvaralastva. Volela bih da cujem srecniji
> predlog za
ShareAlike. Nemam ga trenutno.
>
> 4. Prevod
definicije 1f je jedini moguci u nasem pravu. Samo fizicko
lice
> moze da bude autor, jer samo fizicko lice (covek, ne firma
) ima mogucnost
> duhovnog stvaralastva. Ovaj prevod
koji nam je dostavljen je uzi od
> originala, ali doslovan prevod
na nas jezik bio bi netacan.
>
>
> 5. Definicija dela
je malo suzena u odnosu na engleski tekst, a nema razloga
> za
oprez kao kod definicije originalnog autora pod 1. f. Predlog: Delo
znaci
> literarno i/ili umetnicko delo koje se nudi pod uslovima
ove licence, bez
> obzira na formu (oblik) u kojoj je delo
izrazeno, ukljucujuci i digitalnu
> fomru dela kao sto su:knjiga,
pamflet i druga pisana dela- predavanja, ..
>
> Sve sto je
navedeno u engleskom jeziku je ukljuceno i u nas zakon.
Medjutim,
> bitno je naglasniti i digitalni oblik.
>
>
Sto se tice izvodjenja i fonograma (interpretacija
u nasem pravu), ono je
> u nasem pravu (i u kontinentalnom
odnosno pravu EU) srodno pravo (prava
> posebnih korisnika
autorskih dela, cija je privredna ili profesionalna
> delatnost
zasnovana na koriscenju autorskih dela). Autorsko delo i predmet
> srodnog prava (interpretacija, fonogram, emisija, baza
podataka, videogram)
> su dve razlicite kategorije. (nisu nikako
copyrightable work, potpuno je
> druga pravna
kategorija)
>
> Da bi se prevod ucinio prihvaljivim u nasem
pravu, predlog kraja definicije
> dela je sledeci:
> U
smislu ove licence upodobljavaju se autorskom delu i
interpretacija ,
> fonogram i baza podataka- kao prava srodna
autorskom a priznata u domacem
> pravu:
>
>
6. I kod definicije javnog saopstavanja treba imati u vidu razliku
izmedju
> americkog i naseg (preuzetog iz prava Evropske unije)
sistema. I cinjenicu da
> nase pravo razlikuje kao dva oblika
izvodjenje i predstavljanje dela
> (kriterijum razlike je da li je
u pitanju scensko delo ili ne).
> Predlog: Javno saopstavati
znaci izvoditi delo neposredno pred publikom ili
> komunicirati
delom sa publikom na bilo koji nacin, uklju;ujuci i zicni i
>
bezicni prenos ili javni digitalni prenos; ciniti dostupnim delo publici
na
> nacin da pojedinci mogu pristupiti delu u vreme i sa mesta
koje sami izaberu;
> predstavljati delo publici na bilo koji nacin
i bilo kojim procesom i
> saopstavati predstavu dela publici
ukljucujuci i digitalno izvodjenje,
> emitovanje i reemitovanje
dela bilo kojim znacima, zvucima ili slikom.
>
> Javno
saopstavanje mora da ukljucuje u definiciji dva oblika:
saopstavanje
> ili komunikaciju (tzv. communication right), kao
posebno pravo sire od drugog
> prava cinjenja dostupnim (making
available). Ovo su dva oblika i kod nas u
> pravu. Ako se
saopstavanje definise samo iinteraktivnim cinjenjem ova dva
>
oblika (posebna u Direktivi o autorskom pravu u informativnom drustvu
koja je
> iz 2000. i implementirana je, doduse sa problemima u
Francuskoj, u celoj
> Evropi) se nece razlikovati. A morala
bi.
>
> 7. Prevod clana dva je uspesan primer onoga sto sam
ja pokusala prethodnim
> predlozima. Fair use je insistitut koji
ne postoji u nasem pravu. Tipicno
> americki institut koji ima
svoje uslove, ogranicenja.... Kod nas se to svodi
> na izraz koji
je upotrebljen "ogranicenja autorskog prava" i u skladu je sa
>
tekstom kojim se definise.
>
> Pozdrav
> Verica
Vukovic
> ----- Original Message -----
> From:
Nena Antic
> To: Creative Commons
Serbia
> Sent: Tuesday, November 20, 2007 10:28 AM
> Subject: Re: CC Serbia Debata o drugom nacrtu
nacionalne CC licence BY NC
> SA3.0 14 -
21.11.07.
>
>
>
Naravno!
>
> Nena
>
>
Milos Rancic <
millosh AT lingvistika.org> wrote:
>
On Nov 20, 2007 3:55 AM, Nena Antic
wrote:
> > Skracenice BY, NC, SA...se
prevode punim nazivom:
> > BY -
Autorstvo, NC - Nekomercijalno, SA - Deliti pod istim uslovima
>
> Neno, koristi mala slova
prilikom tipskih opisa licenci (ako gde
>
treba). Znaci, BY-NC (ako gde treba to napisati tipski) "autorstvo
-
>
nekomercijalno".
>
_______________________________________________
> Cc-rs mailing
list
> Cc-rs AT lists.ibiblio.org
>
http://lists.ibiblio.org/mailman/listinfo/cc-rs
>
>
>
>
>
>
------------------------------------------------------------------------------
>
Never miss a thing. Make Yahoo your
homepage.
>
>
>
------------------------------------------------------------------------------
>
>
>
_______________________________________________
>
Cc-rs mailing list
> Cc-rs AT lists.ibiblio.org
>
http://lists.ibiblio.org/mailman/listinfo/cc-rs
>
_______________________________________________
Cc-rs
mailing list
Cc-rs AT lists.ibiblio.org
http://lists.ibiblio.org/mailman/listinfo/cc-rs
_______________________________________________
Cc-rs
mailing
list
Cc-rs AT lists.ibiblio.org
http://lists.ibiblio.org/mailman/listinfo/cc-rs
_______________________________________________
Cc-rs
mailing
list
Cc-rs AT lists.ibiblio.org
http://lists.ibiblio.org/mailman/listinfo/cc-rs
Be a better sports nut! Let your teams follow you with Yahoo Mobile. Try
it now.
_______________________________________________
Cc-rs mailing
list
Cc-rs AT lists.ibiblio.org
http://lists.ibiblio.org/mailman/listinfo/cc-rs
|
