Skip to Content.
Sympa Menu

cc-pl - [Cc-pl] Spotkanie z dyrekcją Biblioteki Narodowej

cc-pl AT lists.ibiblio.org

Subject: Creative Commons Polska

List archive

Chronological Thread  
  • From: Władysław Majewski <wladek AT majewski.pl>
  • To: isoc AT isoc.org.pl, Creative Commons Polska <cc-pl AT lists.ibiblio.org>, Koalicja na rzecz otwartych standardów <kros AT standardy.org>
  • Subject: [Cc-pl] Spotkanie z dyrekcją Biblioteki Narodowej
  • Date: Mon, 12 Feb 2007 21:04:33 +0100

Witam,

26 stycznia w Bibliotece Narodowej odbyło się seminarium poświęcone inauguracji Europejskiej Biblioteki Cyfrowej, podczas którego Jarek Lipszyc, Alek Tarkowski i ja zadaliśmy jej szefowej Jill Cousins sporo pytań.

Efektem tego spotkaniu było zaproszenie Jarka Lipszyca i mnie przez dyrektora Michała Jagiełłę i wicedyrektora Tomasza Makowskiego na kameralne spotkanie, które odbyło się dzisiaj w południe. Uczestniczyli w nim pracownicy BN zajmujący się merytorycznym i technicznym przygotowaniem prezentacji zbiorów BN w internecie, między innymi ramach projektu Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona, której wstępną, próbną wersję można już dziś obejrzeć pod adresem http://polona.pl (mam nadzieję, że do czasu planowanej na marzec inauguracji zniknie irytujące intro we flashu ;) )

W naszym odczuciu spotkanie było bardzo ciekawe i satysfakcjonujące.

1. BN jest świadoma zagrożeń związanych z planami bezpośredniego lub pośredniego ograniczenia zakresu dozwolonego użytku w prawie autorskim i głęboko wierzy, że dzięki zdecydowanemu stanowisku bibliotekarzy uda się zablokować wszelkie zmierzające w tym kierunku inicjatywy - zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim i światowym (WIPO).

2. BN również dobrze zna problem praw autorskich do dzieł porzuconych. Przeprowadziła analizy, z których wynika, że zaledwie około 5% wydawanych w Polsce książek kiedykolwiek zostanie wznowione. Pozostałe trafiają w otchłań zapomnienia: wydawcy nie opłaca się ich wznowić, ale biblitoeka nie może ich udostępnić w wersji cyfrowej. BN nie wierzy w szybkie rozwiązanie problemu w drodze zmian prawa (an przykład przez powołanie instytucji państwowego powiernictwa dla praw do dzieł, dla których obecnych właścicieli tych praw nie sposób ustalić), ale gotowa jest wesprzeć publiczną kampanię na rzecz takich zmian.

2a. Z własnej inicjatwy Biblioteka wkrótce rozpocznie kampanię na rzecz połowiczengo rozwiązania: wystosuje wezwanie do wydawców czasopism, które przestały się już ukazywać, do przekazanie BP (nieodpłatnie lub za symbioliczną kwotę wykupu) praw do treści zawartych w numerach archiwalnych lub przynajmniej licencji pozwalającej na ich udostępnienie w internecie.

3. BN nie ma jeszcze gotowego wzorca umowy, na podstawie której będzie pozyskiwać prawa do publikacji w internecie ani nie ma jeszcze w pełni przemyślanego wzorca licencji, na jakiej będzie je udostępniać. Na razie przygotowuje pytania i zadania dla kancelarii prawnej, która na jej zlecenie ma takie wzorce zaproponować. W istocie dotychczas nie rozważali kwestii zakresu praw dla użytkownika, w tym prawa do użycia udostępnionych materiałów we własnych pracach zależnych i np. włączenia ich do wikipedii i wolnych podręczników, ale w ślad za naszą rozmową rozszerzą zakres konsultacji prawnych o ten obszar. Co do zasady dyrekcja BN uważa, że należy do użytkownikowi jak najwięcej praw.

3a. Dyrekcja BN nie widzi problemu w tym, że wiele z polskich bibliotek będzie uzywało własnych wzorów umowy, na podstawie której będą mogły udostępniać pozyskane na ich podstawie dzieła wyłącznie na własnych stronach, gdyż polskie biblioteki tworzą wspólny katalog w ramach systemu dLibra. W tym momencie zwróciliśmy uwagę na problem praw użytkownika.

4. BN zamierza udostęniać zasoby w internecie w możliwie otwartych formatach i w możliwie wielu formatach. Pliki graficzne udostępnia w formacie jpg (zwróciliśmy ich uwagę na png), pliki tekstowe będą udostępniane zarówno w postaci czystego tekstu, jak również pdf i odt (odt jest dla biblioteki zjawiskiem nowym i obcym, ale słyszeli i popierają...). Pliki dźwiękowe zamierzają udostępniać w mp3. ogg uważają za format niszowy, ale chętnie przyjmą pomoc w jego wdrożeniu.

Udostępnianie plików video planują w dalszej przyszłości i jeszcze nie wiedzą, w jakim formacie.

5. Równie istotny jak format samego materiału jest dla nich format i poprawność metadanych - ale ten temat wykracza poza ramy tego i tak zbyt długiego sprawozdania,

6. BN na razie nie zamierza wdrażać mechanizmów utrudniania dostępu (DRM), ale w tej chwili jest to po prostu unik - za swe główne zadanie uważają możliwie szybkie i pełne udostępnienie w internecie dziedzictwa dawnych wieków, a więc na razie nie myślą o zasadach udostępniania zasobów XX wiecznych. Prowadzą wstępne rozmowy z organizacjami wydawców, ale określają ja jako "trudne". W każdym razie zamierzają w pełni korzystać z ustawowego prawa do udostępniania własnych zbiorów na terenie budynku biblioteki bez żadnych ograniczeń.

7. Obecna skala udostępnionych zasobów jest skromna, ale będzie gwałtownie rosła. Dla biblioteki to nie tylko nowe pole działania, ale i kwestia kosztów i ochrony zbiorów: każdy czytelnik internetowy to o jeden mniej czytelnik, którego trzeba obsłużyć na miejscu i który będzie zebrane ksiązki kartkował - co szybko książki niszczy.

Pozdrawiam

Władek

(sprawozdanie to wysyłam na listy ISOC, Creative Commons oraz Koalicjia na rzecz Wolnych Standardów; jego ukrytą kopię wysyłam do dyrekcji BN z prośbą o uzupełnienie lub sprostowanie, o ile coś pominąłem lub przedstawiłem niedokładnie).










  • [Cc-pl] Spotkanie z dyrekcją Biblioteki Narodowej, Władysław Majewski, 02/12/2007

Archive powered by MHonArc 2.6.24.

Top of Page