Skip to Content.
Sympa Menu

cc-pl - [Cc-pl] zbiorowy zarząd i licencje CC

cc-pl AT lists.ibiblio.org

Subject: Creative Commons Polska

List archive

Chronological Thread  
  • From: Piotr Wasilewski <piotr.wasilewski AT autograf.pl>
  • To: Cc-pl AT lists.ibiblio.org
  • Cc:
  • Subject: [Cc-pl] zbiorowy zarząd i licencje CC
  • Date: Mon, 23 May 2005 00:29:38 +0200

Witam,

W związku z międzynarodową dyskusją na temat funkcjonowania licencji CC w rzeczywistości opanowanej przez Organizacje Zbiorowego Zarządzania pragnę ten wątek poruszyć na naszej liście.

Problemów jest wiele. Generalnie panuje zgodna opinia, że zarząd zbiorowy w Polsce uregulowany jest dość patologicznie. Najwięcej kontrowesji wzbudza oczywiście art. 105 pr aut i domniemanie, które satuuje (z którego to wynika, że OZZ na polach eksploatacji na których działa praktycznie może reperezentować nawet twóców, którzy nie są jej członkami). W kontekście licencji CC, kiedy to twórca bierze sprawy we własne ręce pojawia się szereg problemów natury ściśle praktycznej, nie chodzi tu o zgodność licencji z prawem polskim, ale o to czy i jak działalność OZZ w Polsce będzie wpływać na rozwój (upowszechnianie się) licencji. Oto kilka kontrowesji:

1. Niektóre OZZ zmusza wstępujących do nich twórców (każda OZZ jest formalnie stowarzyszeniem twórców) do zawierania umów, w których twórcy zobowiązują się do nie rozpowszechniania swoich dzieł (także przyszłych) na okres np. 5 lat. Taki twórca nie może więc korzystać z licencji. Mogłąby korzystać z nich OZZ (jako podmiot uprawniony, czy to na zasadzie powierniczego upoważnienia do wykonywania praw twórcy, czy też na zasadzie przeniesienia praw przez twórcę). Ale niestety zupełnie inne są interesy twórcy a inne OZZ. Artyście może zależeć na tym, aby np. rezygnując z częsci zysków (np. za niekomercyjne kopiowanie) bardziej promować swoją twórczość. Zupełnie inaczej jest z OZZ, która musiałaby zrezygnować z części pól za które teraz pobiera opłaty w imię promowania swoich członków. O ile cele artystów niekoniecznie muszą być komercyjne (bardzo często nie są), o tyle OZZ raczej wyłącznie służy właśnie usprawnieniu komercyjnego obrotu twórczością.

2. Inny problem to pobieranie wynagrodzeń z tytułu naruszenia praw autorskich. Kto jest uprawniony do pobierania takich opłat w przypadku naruszenia licencji? Na podstawie art. 105 pr aut można uznać, że OZZ może pobierać takie wynagrodzenia nawet pomimo tego, że twórca nie jest jej członkiem.

3. Inna sprawa to konflikt na linii OZZ i producent. Otóż co będzie jesli producent zwróci się do OZZ z prośbą o zezwolanie na komercyjne wykorzystywanie utworu, który np. sam twórcy udostępnił publicznie na licencji CC z atrybutem "Użycie niekomercyjne"? OZZ na podstawie domniemania może takiego zezwolenia udzielić, ale konsekwencje są bardzo daleko idące.

Powyżej starłem się krótko zaznaczyć kilka sfer w których może dojść do napięć na linii licencje CC i OZZ. Na koniec chciałem wyraźnie podkreślić, iż jestem zwolennikiem zbiorowego zarządu. Ilość różnych możliwości dystrybuowania utworów już dawno przerosła możliwości twórcy kontrolowania nad tym co się z jego utworem dzieje. Zbiorowy zarząd jest potrzebny, a nawet konieczny. Może tylko trzeba jakoś bardziej życiowo go uregulować?

Zwracam się z zapytaniem do uczestników listy dyskusyjnej o Wasze poglądy na ten temat. Jakie inne zagrożenia/korzyści płyną z obecnej regulacji OZZ? Co powinno zostać zmienione?

Pozdrawiam serdecznie,

Piotr Wasilewski




Archive powered by MHonArc 2.6.24.

Top of Page